Proces starzenia nie omija również kości. Po 40 roku życia znacznie słabnie tworzenie kości, dochodzi wtedy do straty 0,5-1% minerałów rocznie. Zdarza się jednak, że taka strata w skali roku wynosi nawet 5% lub więcej, mówimy wówczas o osteoporozie starczej. Czym jest ta jednostka chorobowa? Jak wyglądają kości osoby borykającej się z tą chorobą? Jak zdiagnozować tę chorobę? W naszym artykule znajdziesz odpowiedzi.
Co to jest osteoporoza?
Osteoporoza to choroba szkieletu, która znacząco zwiększa prawdopodobieństwo złamania kości nawet po bardzo małym urazie. Są to tzw. złamania osteoporotyczne. Obszary, które najczęściej są obejmowane przez chorobę to: kości przedramienia, kręgosłup i szyjki kości udowej, ale może pojawić się także w innych lokalizacjach. Osteoporoza u osób starszych to tzw. osteoporoza pierwotna, będąca konsekwencją starzenia się układu kostnego. Najczęściej dotyka mężczyzn po 45 roku życia oraz kobiety po 40 roku życia. Istnieje grupa czynników, która znacznie przyśpiesza rozwój choroby:
- Dieta uboga w wapń i witaminę D
- Palenie papierów
- Nadmierne spożycie alkoholu
- Niska aktywność fizyczna
- Mała ekspozycja na światło, co uniemożliwia wytwarzanie dostatecznej ilości witamy D
W przypadku kobiet po 50 roku życia często mamy do czynienia z tzw. osteoporozą pomenopauzalną, która rozwija się na skutek obniżenia poziomu estrogenów, odznacza się bardzo dużym stopniem utarty masy kostnej. Złamania najczęściej dotyczą kości promieniowej.
Kości osoby z osteoporozą
Kości w przebiegu osteoporozy starczej są znacznie słabsze, niż w przypadku prawidłowo funkcjonującego układu kostnego. Dochodzi do spadku gęstości kości, na skutek rozrzedzenia tkanki kostnej. To z kolei widoczne jest w postaci mniejszej ilości beleczek kostnych w przypadku kości gąbczastej oraz w postaci ścieńczenia kości korowej. Takie kości są znacznie słabsze i podatniejsze na uszkodzenia.
Objawy osteoporozy
Osteoporoza jest chorobą, która na początku nie daje charakterystycznych, zauważalnych objawów. Pierwsze objawy pojawiają się przy wystąpieniu złamania, jednak często przebiegają one w sposób utajony, co prowadzi do pogorszenia postawy, pojawienia się tzw. wdowiego garbu. Szczególnie mylący jest ból spowodowany złamaniem trzonów kręgów, który często odbierany jest jako typowy objaw towarzyszący starzeniu się, a takie złamanie może przydarzyć się w trakcie typowych, codziennych czynności, takich jak schylanie się czy nawet kaszel.
Na czym polega badanie na osteoporozę?
W trakcie rozpoznania osteoporozy u osób starszych lekarz bierze pod uwagę wiele czynników. Szczególnie istotne są czynniki ryzyka rozwoju choroby oraz wcześniejsze złamania. Istnieje wiele metod pomocniczych przy rozpoznawaniu osteoporozy.
- Densytometria kości techniką DEXA, oceniająca gęstość mineralną kości. Jest przydatna nie tylko w rozpoznaniu choroby, ale także ocenie skuteczności leczenia.
- Badania radiologiczne, które wykonuje się w przypadku złamania kości, by stwierdzić jego charakter.
- Kalkulator Frax umożliwiający ocenę ryzyka wystąpienia osteoporozy w ciągu 10 lat. Dzięki ocenie za pomocą kalkulatora możemy wyróżnić grupy niskiego, średniego i wysokiego ryzyka.
- Istotne są także badania laboratoryjne, a w szczególności wskaźniki gospodarki wapniowo- fosforowej czy obrotu kostnego.
Leczenie osteoporozy
Leczenie osteoporozy ma przede wszystkim na celu utrzymania masy kostnej na tzw. poziomie “powyżej złamań”. W tym celu podawane są środki farmakologiczne. Leczenie polega również na eliminacji czynników ryzyka czy suplementacji witaminy D3 i wapnia. W przypadku każdego pacjenta środki przepisywane są po indywidualnym rozpatrzeniu przypadku.
